BÀI 9: TRIỀU TRẦN VÀ KHÁNG CHIẾN CHỐNG MÔNG - NGUYÊN1. Sự thành lập nhà Trần
Đến cuối thế kỉ XII, nhà Lý ngày càng suy yếu, triều đình lục đục, đất nước loạn lạc. Vua Lý phải dựa vào họ Trần mới giữ được ngai vàng. Từ đó, mọi việc trong triều đình đều do Trần Thủ Độ quyết định.
Lý Huệ Tông không có con trai, truyền ngôi cho con gái là Lý Chiêu Hoàng, mới 7 tuổi. Trần Thủ Độ tìm cách để Chiêu Hoàng lấy Trần Cảnh, rồi nhường ngôi cho chồng. Đầu năm 1226, Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh, nhà Trần thành lập.
Hình 1. Tượng vua Trần Thái Tông (Trần Cảnh) được thờ tại Đền Trần (Thái Bình)
Sau khi thành lập, nhà Trần đã có nhiều chính sách để phát triển đất nước, chăm lo đến đời sống nhân dân:
- Dưới thời Trần, cả nước được chia thành 12 lộ, dưới lộ là phủ, châu, huyện, xã. Mỗi cấp đều có quan cai quản.
- Các vua Trần đặt lệ nhường ngôi sớm cho con và tự xưng là Thái thượng hoàng, cùng trông nom việc nước.
- Vua Trần cho đặt chuông lớn ở thềm cung điện để dân đến đánh khi có điều gì cầu xin hoặc bị oan ức.
- Nhà Trần chú ý xây dựng lực lượng quân đội. Trai tráng khỏe mạnh được tuyển vào quân đội, thời bình thì ở làng sản xuất, lúc có chiến tranh thì tham gia chiến đấu.
- Nhà Trần lập thêm Hà đê sứ để trông coi việc đắp đê và bảo vệ đê điều; Khuyến nông sứ chăm lo, khuyến khích nông dân sản xuất; Đồn điền sứ tuyển mộ người đi khẩn hoang.
Hình 2. Cảnh đắp đê dưới thời Trần